Varisli damarlar zayıf kan akışından kaynaklanır. Kan damarlarda toplanır ve cildinizin yüzeyinin altında şişkinlikler oluşturur. En sık görüldüğü yerler bacaklar, cinsel organlar ve rektumdur (hemoroid). Biraz tahrişe ve rahatsızlığa neden olabilirler, ancak genellikle doğumdan sonra geçerler.

İçindekiler

Hamilelik varisleri nedir?

Varis terimi Latince bükülmüş anlamına gelen “varix” kelimesinden gelmektedir. Varisli damarlar cildinizin altında dolambaçlı, pütürlü ipler gibi görünür. Hamilelik sırasında, özellikle de üçüncü trimesterde nispeten yaygındırlar.

Hamilelik sırasında varisli damarların en sık görüldüğü yerler bacaklar, ayak bilekleri ve dış genital bölgedir (vulva). Rektumunuzda veya anüsünüzün etrafında oluşan varisli damarlar olan hemoroidler de hamilelik sırasında yaygındır.

Örümcek damarlar varisli damarlarla birlikte ortaya çıkabilir. Bunlar cildinizde görebileceğiniz ince mavi veya kırmızı çizgilerdir ancak pütürlü değildir.

Varisli damarlar nasıl gelişir?

Damarlar dolaşım sisteminizin bir parçasıdır ve kanı vücudunuzdan kalbinize taşır. Damarlarınızın içindeki kapakçıklar kanın doğru yönde akmasına yardımcı olur.

Damarlarınızın duvarları ve kapakçıkları zayıflarsa, kan geri tepebilir ve damarlarınızda havuzlar oluşturabilir. Bu bölgeler şişebilir ve cildinizin yüzeyinden yukarı doğru yükselebilir.

Hamilelik varislerinin belirtileri nelerdir?

Herhangi bir belirti yaşamayabilirsiniz. Eğer yaşarsanız, uzun süre oturduğunuzda veya ayakta durduğunuzda daha kötü olduklarını fark edebilirsiniz.

Belirtiler şunları içerir:

Bacaklarınızda ağırlık hissi.
Damarların etrafında kaşıntı.
Bacak krampları.
Alt bacaklarınızda ağrı, sızı, zonklama veya hassasiyet.
Bacaklarda ve ayak bileklerinde şişme (ödem).

Hemoroid de ağrı ve kaşıntıya neden olabilir. Bağırsak hareketi sırasında ıkınmak ve silmek kanamalarına neden olabilir. Bu durumda tuvalet kağıdı üzerinde parlak kırmızı kan görebilirsiniz.

Hamileyken varise ne sebep olur?

Hamilelik sırasında hormon değişiklikleri ve büyüyen bebeğinizin ağırlığı sizi varislere karşı daha duyarlı hale getirir. Bunun nedeni şunlardır

Kan damarı duvarlarını gevşeten ve kapak işlevini azaltan progesteron hormonunun daha yüksek seviyeleri.
Vücudunuzdaki kan hacminin artması.
Bebeğinizin pelvisinizdeki kan damarlarına yaptığı baskı pelvik bölgenizdeki ve bacaklarınızdaki kan akışını değiştirebilir.

Tüm bu kuvvetler kanın bacaklarınızdan kalbinize doğru yerçekimine karşı hareket etmesini zorlaştırır.

Kabızlık da hamilelikte yaygındır ve hemoroide neden olabilir.

Hamilelik varisleri için risk faktörleri nelerdir?

Diğer faktörler hamilelik sırasında varis gelişme riskinizi artırabilir. Bunlar şunları içerir:

Diyet: Çok fazla sodyum tüketmek veya yeterince lif ya da su tüketmemek, vücudunuzda su tutmanıza neden olarak varis ve hemoroid riskinizi artırabilir.
Genetik: Annenizde veya büyükannenizde de varsa, hamilelik sırasında varis geliştirme olasılığınız daha yüksek olabilir.
Kilo: Aşırı kilo taşıyorsanız varisli damarlar daha yaygındır.

Hamilelik varisleri nasıl teşhis edilir?

Alanında uzman doktor belirtilerinize bağlı olarak bölgesel muayeneler yapacaktır.

Belirtileriniz şiddetliyse, sağlık uzmanınız yüzey ve derin damarlarınızdaki kan akışını ölçmek için bir Doppler ultrasonu önerebilir. Varisli damarlar, derin bir damarda kan pıhtılaşması (derin ven trombozu) riskinin artmasıyla ilişkilendirilebilir. Bu durum, pulmoner emboli de dahil olmak üzere ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Hamilelik sırasında varisli damarlar nasıl tedavi edilir?

Bu dönemde oluşan varisli damarlar genellikle zararsız olduğundan ve bebeğiniz doğduktan sonra iyileştiğinden, genellikle tedavi edilmezler.

Yine de, belirtilerinizi hafifletmeye veya daha da kötüleşmelerini önlemeye yardımcı olabilecek adımlar atabilirsiniz:

Kanın hareket etmesine yardımcı olmak için uzun süre ayakta durmaktan veya bir yerde oturmaktan kaçının.
Düzenli egzersiz yapın (egzersizin hamilelik sırasında sizin için güvenli olduğundan emin olmak için önce doktorunuza danışın).
Beslenmenizde şişmeye neden olabilecek sodyum miktarını sınırlayın.
Kanın kalbinize geri akmasına yardımcı olmak için zaman zaman ayaklarınızı kaldırın.
İnferior vena kava üzerindeki baskıyı azaltmak için sol tarafınızda uyuyun. Bu, kanı bacaklarınızdan kalbinize taşıyan büyük damardır.
Dolaşımı iyileştirmek için oturduğunuzda bacaklarınızı açın.
Bacaklarınızda kan birikmesini önlemek için destekleyici külotlu çorap, tayt veya çorap giyin. Bunlara kompresyon çorapları da denir.

Varisli damarlarınız doğumdan sonra kendiliğinden geçmezse, tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz. Bunlar skleroterapi, lazer tedavisi ve ameliyatı içerebilir.

Hamilelik sırasında hemoroid nasıl tedavi edilir?

Benzer şekilde, hemoroidler genellikle zararsızdır ve bebeğinizi doğurduktan sonra daha iyi olabilir.

Hemoroidinizin verdiği rahatsızlığı gidermek için şunları yapabilirsiniz:

Buz paketleri veya soğuk kompresler uygulayın.
Hamilelik sırasında kullanımı güvenli olan dışkı yumuşatıcıları veya rektal kremler hakkında doktorunuza danışın.
Kabızlığı önlemek için yeterli miktarda su ve lif aldığınızdan emin olun.
Günde birkaç kez 10 ila 20 dakika boyunca ılık, sığ bir banyoda (oturma banyosu da denir) oturun.

Hamileyken varisli damarları nasıl önleyebilirim?

Hamileyseniz, kan dolaşımını iyileştirerek varisli damarları önlemeye yardımcı olabilirsiniz. Örneğin:

Uzun süre oturmaktan veya ayakta durmaktan kaçınmak için pozisyonunuzu değiştirin.
Bacak bacak üstüne atarak oturmayın.
Günde birkaç kez ayaklarınızı yukarı kaldırın.
Sol tarafınızda uyuyun.
Hamile külotlu çorabı veya kompresyon çorapları giyin.

Varisli damarlar hamilelikten sonra geçer mi?

Evet, genellikle geçicidir ve bebeğiniz doğduktan sonra küçülürler. Ancak, birden fazla çocuğunuz varsa, her hamilelikte daha da ilerleyebilir veya geçme olasılığı daha düşük olabilir.

Doktora ne zaman görünmeliyim?

Çoğu zaman varisli damarlar ciddi değildir. Hamilelik durumunuza ve varisin derecesine bağlı olarak varis tedavisi gerekliliği muayene sonrasında netleştirilir. Sağlık uzmanınızı aramanız gerektiğini gösteren işaretler şunlardır:

Damardan kanama.
Varisli damarın yakınındaki ciltte açık yara (ülser).
Bacağınızda kan pıhtısı belirtisi olabilecek ağrı, şişlik ve kızarıklık.

Referans ve kaynaklar

American Pregnancy Association. Treat Varicose Veins Naturally During Pregnancy. (https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/pregnancy-health-wellness/treat-varicose-veins-naturally-during-pregnancy/) Erişim tarihi 8/15/2023.
Antani M, Dattilo JB. Varicose Veins. (https://www.statpearls.com/ArticleLibrary/viewarticle/30987) Erişim tarihi 8/15/2023.
Patient. Varicose Veins. (https://patient.info/doctor/varicose-veins-pro) Erişim tarihi 8/15/2023.
Varicose Veins in Pregnancy. (https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/23331-varicose-veins-in-pregnancy) Erişim tarihi 8/15/2023.

Hamilelikte Varisli Damarlar: Türleri, Nedenleri ve Tedavisi